Die drie-eenheid in God en mens

24 Daar kom nou `n Fariseër na My toe en hy sê: “Heer en Leraar! In U betoog het U vir ons gesê dat U leerlinge wat U ware lewensleer sal verbrei, deur die oplê van hulle hande diegene sal doop wat U leer daadwerklik aangeneem het, dit wil sê, hulle versterk in die Naam van die Vader, wat die Liefde is, in die naam van die Woord, wat die Seun of wel die Wysheid van die Vader is, en in die naam van die Heilige Gees, wat die alles vermoënde wil van die Vader en van die Seun is.

[2] Ek dink egter dat baie geskilpunte maklik hierdeur kan ontstaan, wat voorkom kan word as U leerlinge almal wat gelowig geword het, slegs in U Naam of slegs in die Naam van die Vader sou doop; want met die drie, ofskoon hoogste en mees heilige benamings, kan mense wat minder goed van begrip is, in die toekoms dalk in drie afsonderlike gode begin glo, as drie goddelike persoonlikhede. So is met verloop van die tyd ook by die ou Egiptenare uit die oerou, suiwer geloof uit slegs één ware God `n groot aantal gode gemaak uit die baie eienskappe van JaHWeH. Vervolgens het die blinde fantasie van die mens dit verander in allerlei op homself bestaande en spesifiek werksame goddelike wesens, mense het tempels vir hulle gebou en hulle vervolgens ook spesiaal vereer, maar het daarby dermate diep weggesak in so `n ongehoorde materialisme dat mens aan die goddelike persoonlikhede, wat die mens hulle op hierdie manier voorstel, dikwels die mees triviale (niks betekende) menslike swakhede en verdorwe hartstogte kan toeskryf.

[3] Dit sou mettertyd, miskien na enkele eeue, ook weer die geval kan wees, wanneer dommer en meer verblinde mense hulle drie gode sou gaan voorstel, slegs op grond van die benamings wat by die doop gehoor word vir die allerhoogste begrippe. Dit sou dan ook seker nie meer lank duur voordat mense die drie aldus voorgestelde gode besonder sou gaan vereer in tempels wat spesiaal vir hulle gebou sal word. As dit egter gebeur, sal dit nie meer lank duur voordat die mens ook U leerlinge, wat die Naam leer ken het, en ook hulle opvolgers op dieselfde wyse sal gaan vereer en in hulle geboude tempels gaan aanbid. Na my mening sou dit die maklikste en blywend voorkom kan word as mens God slegs onder één naam aan die mense bekend sou maak. - Wat sê U daarvan?” 

[4] Ek sê: “Dit het jy baie goed en waar gesê; maar tog kan Ek nie nalaat om julle op die hart te druk om dit wél te doen nie; want met die drie benamings is die Wysheid van God as geheel verklaar en duidelik vir die mens voor oë gestel.

[5] Dit is waar dat in `n sekere sin, vir iemand wat minder goed van begrip is, `n soort drieledige goddelike persoonlikheid daarby na vore kom; maar om die diepste en mees innerlike waarheid in alle opsigte volledig getrou weer te gee, kan mens dit nie anders vertel as wat dit nou eenmaal so is nie.

[6] Kyk, die mens is heeltemal na God se ewebeeld geskape, en wie homself volkome wil ken, moet vir hom realiseer dat hy as een en dieselfde mens in feite ook uit drie persoonlikhede bestaan! Julle het ten eerste `n liggaam, voorsien van alle noodsaaklike sintuie en ander liggaamsdele, van baie groot tot nouliks denkbaar klein, wat vir `n vrye en selfstandige lewe nodig is. Die liggaam het ten behoewe van die ontwikkeling van die geestelike siel `n baie eie natuurlik lewe in hom, wat hom in alle opsigte van die geestelike sielelewe onderskei. Dit liggaam leef van materiële voeding, waaruit die bloed en die ander voedingsappe vir die verskillende onderdele van die liggaam gevorm word.

[7] Dit hart het spesiaal `n lewende meganisme in haar, waardeur sy voortdurend moet uitsit en dan weer saamtrek; daardeur word die bloed, wat die liggaam laat lewe, met die ander daaruit ontstane sappe na alle liggaamsdele gepomp. En deur die saamtrekkende beweging neem die hart die bloed ook weer in haar op, om dit met nuwe voedingstowwe te versadig en dit vervolgens opnuut na buite te pomp, om daar die mees uiteenlopende liggaamsdele saam te voed. In hierdie ontelbaar baie en mees uiteenlopende onderdele van die liggaam woon net soveel verskillende natuurgeeste wat die stowwe, wat aan hulle beantwoord en wat nodig is vir die voeding en instandhouding van die liggaamsdeel wat deur `n dergelike gees beheer word, uit die bloed te haal en dit vervolgens op te neem in die liggaamsdele wat deur hulle, dit wil sê deur die geeste self beheer word; so maak sy die hele liggaam kragtiger en sterker, en sonder hierdie voortdurende eie aktiwiteit van die hart sou die mens, wat sy liggaam aanbetref, geen uur lank lewe nie.

[8] Kyk, met hierdie lewensaktiwiteit het die siel heeltemal niks te maak nie; want die werksaamheid hou geen verband met die vrye wil van die siel nie, ewemin as met die eie werksaamheid van die longe, die lewer, die milt, die maag, die derms, die niere en so nog ontelbaar baie ander dele van haar liggaam; die siel ken hierdie glad nie en sy kan dan ook geen sorg daarvoor dra nie. Desondanks is die liggaam as geheel `n heilige persoonlikheid en een en dieselfde mens, en doen en handel asóf beide geheel dieselfde persoonlikheid is! Maar wie van julle kan dan sê dat liggaam en siel één enkele ding is!

[9] Beskou ons nou egter die siel self, dan sal ons sien dat dit ook op haarself `n geheel volkome mens is, wat substansieel geestelik eweneens in haarself en ten behoewe van haarself presies dieselfde onderdele het as die liggaam en hierdie in hoër, geestelike opsig ook net so gebruik as die liggaam sy materiële onderdele.

[10] Alhoewel die liggaam nou enersyds en die siel andersyds twee baie verskillende mense of persone voorstel, van wie elk van beide op sigself sy volkome individuele werksaamheid besit, kan jy hulle uiteindelik oor die hoe en waarom van die werksaamheid nie eens rekenskap gee nie en is jy in die lig van die eintlike doel van die lewe nietemin slegs één mens; sodoende kan niemand van homself of van iemand anders beweer dat hy nie `n individu, maar `n tweeledige mens is nie. Want die liggaam moet die siel dien, en die siel met haar verstand en wil weer die liggaam, en sodoende is die siel ewe verantwoordelik vir die handelinge, waarvoor sy die liggaam gebruik het, as vir haar hoogs eie handelinge, wat bestaan uit allerlei gedagtes, wense, verlange en begeertes.

[11] Wanneer ons die lewe van die siel as sodanig egter nog van naderby beskou, sal ons baie gou ontdek dat sy ook `n substansieel liggaamlike wese is, wat op haarself nie baie hoër staan as in die gunstigste geval die siel van byvoorbeeld `n aap nie. Sy besit weliswaar `n instinkmatige denkvermoë van `n ietwat hoër vlak as `n gewone dier, maar van `n verstand en `n hoër vrye beoordeling van die dinge en hulle onderlinge verband sou egter nooit sprake kan wees nie.

[12] Die hoër vermoë in die siel, wat eintlik die hoogste is, en aan God gelyk, kom voort uit `n suiwer essensiële, geestelike, derde mens, wat in die siel woon. Deur hom kan die ware van die valse en goeie van bose onderskei word, en kan sy openlik in alle voorstelbare rigtings dink en volkome vry “wil”, na gelang hy haar met haar vrye wil, ondersteun deur die gees, op die suiwer ware en goeie rig, maak sy haarself langsamerhand volkome gelyk aan die gees wat in haar woon, dus sterk, magtig en wys, en is dan soos in die gees wedergebore identiek daarmee.

[13] As dit die geval is, is die siel so goed as één wese met haar gees, soos ook die edeler liggaamsdele van `n volmaakte siel - wat eintlik bestaan uit die baie verskillende natuurgeeste in die liggaam - wat heeltemal oorgegaan het in die geestelike substansiële liggaam, wat jy die vlees van die siel kan noem, en gaan uiteindelik ook oor in die essensiële liggaam van die gees; waaronder die ware opstanding van die vlees verstaan moet word op die jongste, mees ware lewensdag van die siel, wat aanbreek wanneer `n mens volkome in die gees wedergebore word, hetsy reeds hier in die lewe of, wat ietwat meer moeite en tyd kos, aan die ander kant.

[14] Hoewel `n volledige in die gees wedergebore mens egter maar één volmaakte mens is, bestaan sy wese nietemin ewig uit `n op sigself goed te onderskeie drie-eenheid.

[15] Hoe dit kan wees, sal Ek julle baie helder uiteensit, luister dus goed!”