- Hoofstuk 11 -

 DIE DWALER IN ‘N MOEILIKE SITUASIE. SY VERDERE MONOLOOG EN MISBRUIKTE TAAL.

Kyk! Ons man is al klaar by die see, met geen land meer sigbaar in hierdie eindelose see nie, met sy oorsprong in die onbeperkte dwaasheid van hierdie man, wat dit illustreer. Dit wys ook `n geestelike toestand waarin `n man nie in staat is tot enige begrip nie, en toon `n totale gebrek aan begrip soos `n idioot se idees alles saamvloei tot `n see van nonsens.

Ongeduldig en baie ongelukkig, staan hy op die rand van die see, dit wil sê, op die rand van sy laaste konsep. Hy is nog steeds bewus van homself, alles het verander in `n donker see waarin enorme sinistere monsters swem blind en stil, wat ons man omsingel asof om hom in te sluk. Dit is pikdonker, en die plek is klam en koud, en slegs uit `n flou flikkering op die golwe in hul woede, borrelend, besef hy dat hy op die rand van `n eindelose oseaan staan.

Maar luister na die onsin wat hy praat! Dit sal wys hoe nie net hierdie man nie, maar ook `n groot aantal ander wat dink dat hulle alles in hulle koppe het in hulle onnoselheid, maar niks, of baie min, in hul harte. Luister na Hom.

(Biskop Martin): "So hier is ek! O, verdoem hierdie ellendige lewe! Vir ten minste tien miljoene van die aarde jaar moes ek ronddwaal soos `n arme siel in hierdie nag in die buitenste duisternis, en in plaas daarvan dat ek my verlangde goeie bestemming bereik, het ek by hierdie see uitgekom, wat my sal verslind vir die hele ewigheid. Dit sou `n mooi dodemis wees, et lux Perpetua luceat eis! (Mag hulle rus in vrede en die ewige lig op hulle skyn!) Op aarde het hulle vermoedelik hierdie pragtige lied vir my gesing. Ek veronderstel vir die wêreld rus ek vir ewig en die son skyn op my as. Maar wat van my, my ego? Wat het geword van my? Ek is nog steeds dieselfde man wat ek was, maar waar het ek heengegaan? Hier is ek, staande op die verste rand van `n stukkie land, en alles rondom my is die swartste nag en `n eindelose, onpeilbare see. O mense - julle wat nog bevoorreg is om in julle fisiese liggame te leef (op voorwaarde dat die wêreld nog bestaan) - hoe gelukkig is julle en hoe baie ryk in vergelyking met my, selfs julle wat geklee is in lappe, en wat goeie mense moet vra om liefdadigheid! Ongelukkig wag my lot - wat `n erger een is - hier op julle! Daarom moet almal op die aarde probeer om hulleself te red, of deur die hou van God se gebooie, of deur wys te word met liggaam en siel, wat verkieslik is. Al die ander is van geen nut nie. As ek die een of die ander gedoen het, dan sou ek nou baie gelukkiger gewees het, maar nou staan ek soos `n gek na die see en kyk, wat my waarskynlik sal verslind, maar dit kan my nie doodmaak nie, want ek moet nou onsterflik wees.

As daar iets in hierdie lawwe geesteswêreld is wat my kan doodmaak, sou dit waarskynlik die verskriklike hongerte wees wat my al martel vir miljoene jare. Sou hierdie see my insluk, hoe sal ek vaar in die groot viswêreld? Hoeveel haaie en ander monsters sal my opvreet en my verskriklike pyn veroorsaak sonder dat hulle in staat is om my dood te maak? O, watter vooruitsigte vir my toekoms in die ewigheid!

Miskien was dié skape en lammers `n soort van geestelike sirenes wat my onsigbaar na hierdie plek lok om my te verslind. Ek kan my nouliks voorstel dat ek hulle werklik miljoene aardse jare gelede gesien het, maar niks is onmoontlik in hierdie lawwe geesteswêreld nie, waar `n mens duisende jare kan spandeer sonder om iets hoegenaamd te sien of te herken, behalwe jouself, wat vrugteloos met homself praat soos `n gek op die stoflike aarde.

Net een ding verstaan ek nie: Dat hierdie wanhopige situasie van my, my nie meer bang maak nie. Ek is meer woedend as bang, maar aangesien ek niemand het op wie ek my woede kan uithaal nie, moet ek dit maar sluk. Maar steeds het ek die gevoel dat selfs as God (sou Hy bestaan) kom om my te ontmoet, sou my woede weer opvlam. Ek kon dan regtig my hande op so `n valse God lê, as Hy bestaan, wat die verbygaande wêreld met soveel heerlikheid versier het, terwyl die onsterflike wêreld slegter behandel is as wat `n tiranniese stiefvader sou gee vir sy gehate stiefkinders. Sou dit dan nie `n plesier wees om `n man se woede op so `n God uit te haal nie, as Hy bestaan! Maar helaas, daar is geen God nie, en daar kan nooit een gewees het nie. Want as `n hoër wese bestaan het, sou jy verwag het dat Hy wyser as ons, sy skepsels is, maar soos dinge is, is daar nie eers `n spoor van wysheid merkbaar nie.